Alfonso X Jakintsua Gaztelako erregeak 1256 urtean sortu zuen, Gaztelatik Pirinioen beste aldera zihoazen bideak babesteko intentzioarekin. Pena merezi du herria ezagutzea ederki mantentzen duen almendra egitura duen hiribildua bait da eta Donostiatik 37 minutura bakarrik dago.
Segura Gaztela eta Frantziaren arteko beharrezko pasagune izan zen urte luzez eta gaur egun garaiko jauregi asko mantentzen dira, hala nola Ardixarra Jauregia (Erdi Aroko Interpretazio zentroko egoitza) Lardizabal Jauregia (Udaletxea), eta Jasokunde Eliza Parrokiala. 
